مردم و انسجام ملی دردوران پساجنگ 

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو ؛ یکی از قدیمی‌ترین و جهان‌شمول‌ترین پدیده‌های تاریخ بشری چیزی جز پدیده «جنگ» نیست. با وجود آنکه بشر همواره سویه تاریک این پدیده را بار‌ها در ساحت زیستی خود دیده، اما باید اذعان کرد که بشر هیچ‌گاه از آن دست نکشیده و داستان آدمیزاد در میانه درگیری‌ها و جنگ‌ها رقم خورده است. به تعبیر دیگر، تاریخ بشر اثبات‌کننده آن بوده که از جنگ گریزی نیست.

جنگ همچنین تنها پدیده‌ای که محصول تعامل و منازعه انسان‌ها باشد، نبوده بلکه خود پیامدها، نظم‌ها و ترتیبات جدیدی را در ساحت زیست بشری ترسیم کرده است. نگاهی به گذشته بشری نشان می‌دهد که اگر جنگ‌های سی‌ساله کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها در اروپا نبود، نظم وستفالیایی دولت-ملت در اروپا رقم نمی‌خورد. اگر جنگ جهانی اول نبود، خاورمیانه در شکل کنونی آن ایجاد نمی‌شد و اگر جنگ دوم جهانی به وفوع نمی‌پیوست، کشور‌های قلدرمآب اروپایی از صحنه «بازی بزرگ» محو نمی‌شدند. به تعبیر دیگر، جنگ همیشه تاثیراتی بنیادین بر صفحات تاریخ و جغرافیا برجای گذاشته است.

با این حال، تاثیرات جنگ در تاریخ و جغرافیا منحصر نبوده و ساحت اجتماعی را نیز متاثر کرده است. همچنان که به دنبال حملات ناپلئون بناپارت به سرزمین‌های مختلف، روحیه ملی‌گرایی به‌ویژه در میان ملل اروپایی تقویت شد و نقطه‌ی عزیمت شکل‌گیری ارتش‌های ملی نیز از همین جنگ‌های ناپلئونی نشأت گرفت. شاهدمثال عصر حاضر آن نیز دقیقا همان حال‌وهوایی است که در ایرانِ روز‌های جنگ رؤیت شد. ایرانی با سطح بالایی از انسجام و همبستگی که تنها وقوع جنگ توانست آن را برای ملت ایران، به ارمغان بیاورد.

وحدت ایران اسلامی

با اینکه سال‌ها دشمنان ایران تلاش بر آن داشتند که با چندپاره ساختن ملت ایران زمینه آشوب و تجزیه را در این سرزمین پدید آورند، اما واکنش ملت ایران در همان ساعت‌ها و روز‌های آغازین جنگ با «سگ زنجیری» آمریکا در منطقه یعنی رژیم صهیونیستی، نشان داد که همه قدم‌هایشان در این راستا چیزی جز دویدن بر روی یک «تردمیل» نبوده است! قدم‌هایی که اگرچه به انحاء مختلف در طی سال‌ها برداشته شد، اما در لحظه‌های سخت هیچ ثمره‌ای نیز برای دشمنان این ملت نداشت.

به واقع از همان بامدادی که رژیم صهیونیستی با کوبیدن بر طبل جنگ، مردم ایران را از خواب بیدار کرد، هشیاری گرانبهایی را نیز برای این ملت به ارمغان آورد. هشیاری ارزشمندی که باعث شد همگان خود را در برابر رژیم صهیونیستی و آمریکا ببینند و خود را زیر سایه پرچم سه‌رنگ ایران اسلامی قرار دهند.

اما این «همبستگی منفی»، یعنی یک‌صدایی در برابر اسرائیل و آمریکا، تنها سکوی اول جهش در راستای رسیدن به وحدت ایران اسلامی است و همچنین لزوما امری همیشگی نیز نیست. به واقع وظیفه کنونی همگان آن است که از این همبستگی در راستای رسیدن به وحدت ملت ایران ذیل نظام جمهوری اسلامی حراست و محافظت کنند.

همچنان که رهبر معظم انقلاب فرموده‌اند: «امروز نیاز‌های زیادی هست، که میخواهم به یکی از آنها توجّه کنید و تکیه روی یک نیاز میکنم، و آن عبارت است از «اتّحاد ملّی». یکی از نیاز‌های مهمّ امروزِ ما اتّحاد ملّی است. اتّحاد ملّی سد است؛ دیواره‌ی محکمِ سربه‌فلک‌کشیده است در مقابل دشمن. اتّحاد ملّی همان چیزی است که نقش بسیار عظیمی در پیروزی انقلاب، بعد هم در پیشرفت انقلاب داشته؛ اتّحاد ملّی. امروز ما نیاز داریم به اینکه این اتّحاد را هرچه ممکن است بیشتر کنیم؛ دشمن در نقطه‌ی مقابلِ این حرکت کرده است.»

موانع بر سر راه وحدت

همانگونه که روز‌های جنگ، همبستگی اجتماعی علیه اسرائیل و آمریکا را در سطحی بالا رقم زد، امکان آن نیز می‌باشد که روز‌های پس از جنگ و اختلاف‌افکنی‌های عده‌ای آن را تضعیف کند. با این حال گوهر گرانبهایی را که ثمره خون شهدای ملت ایران بوده است، نه‌تنها نباید از دست داد بلکه باید موانعی را که بر سر راه وحدت ملت ایران قرار گرفته را نیز کنار زد.

مانع اولی که همبستگی اجتماعی کنونی را در ایران تهدید می‌کند، اختلاف نظر‌هایی است که با فراموشی دشمن اصلی به جبهه‌بندی علیه خودی‌ها منجر می‌شود. اختلاف نظر‌هایی بر سر کم و کیف قضایا که به جای تلاش برای گفت‌و‌گو و هم‌اندیشی، سبب وقوع دعوا‌های مبتذل داخلی می‌شود. دعوا‌هایی سیاسی که گاه به تهمت‌زنی و بستن افترا به دیگران نیز منجر شده و همبستگی اجتماعی را نیز تحت‌الشعاع خود قرار داده است.

رهبر انقلاب در اینباره فرموده‌اند: «ما عوامل تفرقه را هر چه میتوانیم باید کم کنیم. البتّه اختلاف سلیقه‌ها وجود دارد، اختلاف نظر‌ها وجود دارد، اختلاف روش‌ها و منش‌ها وجود دارد؛ اینها هست، منتها نباید بگذاریم که اینها به جبهه‌گیری در مقابل یکدیگر بینجامد؛ آن انسجام عمومی مردم با این چیز‌ها نبایستی از بین برود؛ نباید بگذاریم این اختلاف‌ها اوج پیدا بکند.»

مانع دومی که بر سر راه وحدت ایران اسلامی قرار گرفته است، دوگانه‌سازی‌هایی است که تقلیل‌گرایان به ریسمان پوسیده آن چنگ می‌زنند. دوگانه‌هایی که دعوا‌هایی انتزاعی است و نسبتی با عالم واقع نیز ندارد. از جمله این موارد نیز دوگانه کاذب ایران-اسلام است. حال آنکه که تاریخ ایران و قرن‌ها تجلی اسلام در ایران و اوج این تجلی یعنی انقلاب اسلامی نشان داده است که ایران بدون اسلام، عمله استکبار خواهد شد و اسلام بدون ایران نیز مورد سرکوب و منکوب قرار خواهد گرفت.

به واقع علی‌رغم اینکه واقعیت‌ها نشان داده‌اند که ایران اسلامی، یعنی «اسلام در پیکره ایران» است که می‌تواند در برابر آمریکا و اسرائیل ایستادگی کند و دوگانه‌سازی‌ها نسبتی با عالم انضمامی ندارند، با این حال انتزاعیات عده‌ای که ریشه در سطحی‌بینی ایشان دارد باعث شده است که دست به این دوگانه‌سازی‌ها زنند. موضوعی که می‌تواند زمینه ایجاد اختلافات شود و وحدت ملی را نیز تهدید کند.

مانع دیگر نیز برجسته‌سازی شکاف‌ها و نتیجتا ایجاد و تصعید اختلافات است. اختلافاتی در زبان، مذهب، قوم و... که اگرچه به خودی خود مشکلی ایجاد نخواهد کرد، اما دامن زدن به آن، همبستگی ماحصل جنگ را به خطر خواهد انداخت. خصوصا که دشمنان ایران سال‌ها تلاش کرده‌اند با دامن‌زنی به این شکاف‌ها زمینه آشوب و تجزیه ایران را فراهم کنند.

رهبرانقلاب در این زمینه بیان کرده‌اند: «این را ما باید همیشه در نظر داشته باشیم که در میان جبهه‌ی دشمنی ما در دنیا، دشمنانی هستند که تخصّصشان ایجاد اختلاف است؛ تخصّصشان «تفرقه بینداز و حکومت کن یا سیادت کن» است؛ این جزو چیز‌های قدیمی‌ای است که مربوط به بعضی از همین‌ها است؛ اینها بلدند این کار را انجام بدهند؛ و انسان می‌بیند هر جا توانسته‌اند، این کار را هم انجام داده‌اند؛ از جمله اختلاف مذهبی، اختلاف شیعه و سنّی؛ نباید بگذاریم که این چیز‌ها در کشور رخ بدهد یا اوج پیدا بکند.»

وظیفه همگان؛ حفظ اتحاد ملی

رهبر انقلاب در پیام خود به مناسبت چهلمین روز شهادت هم‌میهنان، دانشمندان هسته‌ای و سرداران نظامی نوشته‌اند: «حفظ اتحاد ملی وظیفه‌ی یکایک ما است.» این موضوع نه یک امر انتزاعی که موضوعی ضروری و اساسی در راستای اعتلای ایران اسلامی خواهد بود.

در این راستا باید از همبستگی ایجاد شده در روز‌های جنگ برای دستیابی به وحدتی همیشگی تلاش کرد. موضوعی که می‌تواند موانعی از جمله دعوا‌های سیاسی مبتذل و جبهه‌بندی‌های غیرلازم، دوگانه‌سازی‌های کاذب و دامن زدن به اختلافات مذهبی و قومی بر سر راه آن قرار بگیرد، اما هوشیاری ملت ایران نیز خواهد توانست همچنان که باطل‌السحر نقشه دشمنان آشکار این ملت یعنی رژیم صهیونیستی و آمریکا شد، تلاش جاهلان را نیز در این زمینه بی‌نتیجه بگذارد.